Versie van 7 jul 2016 15:19

Dortmunder is een bier van lage gisting, goudgeel van kleur (9 EBC) met een moutige smaak. Het is niet zo sterk gehopt als pils waardoor het een iets zachtere smaak heeft.

Het Dortmunder bier werd in 1843 als eerste door Heinrich Wenker en zijn vader gebrouwen in de brouwerij Krone am Markt in Dortmund. Wenker had tijdens zijn opleiding als brouwer in München en Wenen de Beierse brouwmethode met ondergisting leren kennen, en introduceerde die methode in Dortmund. De verdere ontwikkeling van dit bier leidde rond 1870 tot het bier dat we nu als Dortmunder kennen. Het bier werd iets sterker gebrouwen om het over een langere afstand te kunnen vervoeren. Daarom staat het bier plaatselijk bekend als Export. De uitvinding van industrieel koelen, de opkomst van de massaproductie aan het eind van de 19e eeuw en de verhoogde vraag naar bier leidden tot het ontstaan van grote brouwerijen. Dortmund werd in die tijd één van de grootste bierproducenten in Europa met brouwerijen zoals de Dortmunder Actien-Brauerei, de Dortmunder Union-Brauerei en de Privatbrauerei Dortmunder Kronen.

Dortmunder in Nederland

Etiket van bottelaar Van Heesakkers. Het logo lijkt sterk op dat van de Dortmunder Actien-Brauerei

Het Dortmunder bier of Dortmunder Lagerbier werd vanaf 1867 in Nederland geïmporteerd als een van de "Beiersche", bedoeld wordt ondergistende, biersoorten. Net als Pilsener en Münchener zal ook het Dortmunder in de smaak zijn gevallen waardoor het voor Nederlandse brouwers en bottelaars interessant werd om het bier na te maken. Dat gebeurde blijkbaar op zo'n grote schaal dat de Duitse brouwerijen en hun importeurs in de jaren 1870 al waarschuwen voor verschillende namaaksels die onder den naam van Dortmunder in den handel worden gebracht. Het duurt bijna twintig jaar voordat op 1 april 1885 de Amerfoortsche Beiersch Bierbrouwerij als eerste Nederlandse brouwerij onder eigen naam een Dortmunder bier uitbrengt. Nog voor de eeuwwisseling brouwen ook veel van de andere Beiersche bierbrouwerijen zoals Amstel, Heineken, ZHB, Waldeck, De Posthoorn uit Tilburg en DAVO een eigen Dortmunder bier. Dortmunder was een duur bier. Dat blijkt uit een, nooit van kracht geworden, ontwerpovereenkomst uit 1893. Daarin spreken de brouwerijen uit Amsterdam en Nieuwer-Amstel af om hun Hollandsch bier voor geen lagere prijzen te verkoopen dan 7 cent de liter, het Beijersch, Pilsener en Münchener voor 9 cent de liter en het Dortmunder bier voor 14 cent de liter. Het Dortmunder bier van Ravenswaay's Bierbrouwerij-Maatschappij wordt, als blijk van hoge waardering, zelfs bekroond met de gouden medaille op de Nationale tentoonstelling Nijverheid en Kunst in Dordrecht van 1899.

etiket van Amstel
etiket van De Enschedesche Bierbrouwerij
etiket van bottelaar Dijkhuis
etiket van Ravenswaay's, bekroond met een gouden medaille

In de eerste helft van de 20e eeuw besluiten steeds meer brouwerijen om een Dortmunder in hun assortiment op te nemen. Dat gold echter niet voor Amstel en Heineken. Het is niet duidelijk waarom zij besloten met Dortmunder te stoppen. Mogelijk waren de sterke concurrentie van de Duitse brouwerijen en het succes van hun eigen Pilsener van invloed op deze keuze.

etiket van Bourgogne Kruis
etiket van Coolen
etiket van Bavaria
etiket van Dommelsch
etiket van De Gekroonde Bel

Beide wereldoorlogen hebben een grote invloed gehad op de Nederlandse brouwers. Veel brouwerijen moesten hun activiteiten staken. Opvallend is dat de Duitse brouwerijen kort na beide oorlogen alweer Dortmunder naar Nederland exporteerden. In de jaren 1960 woedt een ware fusiegolf van brouwerijen door Nederland.

Het Nederlandse Dortmunder bier werd aanvankelijk gepresenteerd als zacht van smaak en had over het algemeen een iets lager alcoholgehalte dan het pilsener, 4 tot 5 volumeprocent.

etiket van Oranjeboom
etiket van Alfa
etiket van Gulpener ter gelegenheid van 40 jaar Gulpener Dort

@@ Regel 31: / Regel 31: @@
 Het Nederlandse Dortmunder bier werd aanvankelijk gepresenteerd als zacht van smaak en had over het algemeen een iets lager alcoholgehalte dan het pilsener, 4 tot 5 volumeprocent.
-<gallery heights=200px widths=175px mode="traditional">
+<gallery heights=200px widths=300px mode="traditional">
 bestand: 26325.jpg| etiket van Oranjeboom
 bestand: 10151.jpg| etiket van Alfa
 bestand: 16840.jpg| etiket van Gulpener ter gelegenheid van 40 jaar Gulpener Dort
-bestand: 56979.jpg| etiket van De Prael
 </gallery>
+[[bestand: 56979.jpg | thumb| under| Etiket van brouwerij De Prael]]

Dortmunder: verschil tussen versies

Versie van 7 jul 2016 15:19

Dortmunder in Nederland

Navigatiemenu

Pagina-handelingen

Pagina-handelingen

Persoonlijke hulpmiddelen

Navigatie

Zoeken

Bierwiki

bieretiketten.nl

Hulpmiddelen