Barcode

De streepjescode - of ook wel barcode - wordt, hoewel een opvolger in de vorm van RFID al geruime tijd is aangekondigd, nog steeds aangetroffen op nagenoeg alle producten die in de supermarkt te koop zijn.

Een volledige code van de in de detailhandel gebruikte codering bestaat uit streepjes en cijfers. Ze betekenen precies hetzelfde. Deze vertaling in dikke en dunne strepen kan gelezen worden door een barcodescanner. Deze scanner is een invoerapparaat voor de kassa (dat tegenwoordig eigenlijk een computer is). De streepjes zijn voor de computer leesbaar, de cijfers eronder door de mens. De code is zodoende niets meer en niets minder dan een sleutel naar de database waarin de productgegevens zijn vastgelegd.

Ontstaan

In 1973 bedenkt Norman Woodland de twaalfcijferige Universal Product Code (UPC). Naast deze Amerikaanse codering kwam er snel een Europese (EAN - dit staat voor European Article Number) en een Japanse standaard.

Om de UPC-code (amerikaanse) naar de EAN-code (Europese) uit te breiden, werd er een extra cijfer voor de twaalf cijfers van de UPC-code gezet. Om EAN en de UPC codes naast elkaar te kunnen gebruiken moest het eerste cijfer van de EAN code impliciet gecodeerd worden. Dit wil zeggen dat de EAN streepjescode dezelfde opbouw houdt als de UPC streepjescode. De oplossing werd gevonden in een andere codering van de cijfers. Van de EAN-code worden nu het 2e tot en met 13e cijfer op deze nieuwe wijze omgezet in streepjes. Het eerste cijfer zit als het ware verborgen in de streepjes van het 2e tot en met 7e cijfer. De bij ons meest gebruikte code is dus de EAN-code en nog beter: de EAN-13 code (omdat de code uit 13 cijfers bestaat).

Opbouw

De 13 cijfers zijn in 4 groepen onderverdeeld.

flag	aansluitnummer	product	controle
87	10442	01200	5
1	2	3	4

Groep 1

de eerste 2 cijfers (ook wel 'flag' genoemd) duiden het land aan van de producent of de groothandel. Nederland heeft 87 als code. Aan de flag valt vaak te zien voor welk Europees land een exportbier uiteindelijk bedoeld was omdat de code niet hoeft aan te geven waar het bier gebrouwen is, maar mogelijk voor welke markt het is verpakt.

Groep 2

de volgende groep, ditmaal van vijf cijfers, is de code van de fabrikant of het bedrijf dat het product op de markt brengt. Dit is het zogenaamde aansluitnummer. Een bedrijf kan over meerdere aansluitnummers beschikken.

Groep 3

de daarop volgende vijf cijfers komen zijn het artikelnummer: kenmerken en verpakkingseenheid. De verpakking is uiteraard belangrijk. Een 25cl flesje met of zonder statiegeld heeft een ander artikelnummer omdat het verschillend moet worden afgehandeld. De fabrikant of leverancier kan deze code voor het artikelnummer zelf toekennen aan elk van zijn producten.

Groep 4

is het controlegetal. Het dient als hulpcijfer voor de kassa in geval een van de streepjes is beschadigd en maakt het mogelijk te controleren of de code correct is gelezen.

EAN 8

Naast de EAN-13 code is er speciaal voor kleinere verpakkinhgen een EAN-8 code beschikbaar. Deze EAN-8 code kent geen codering voor leverancier of groothandel, maar is een code die uitsluitend aan betreffende product/verpakking wordt toegekend.

Het bedrijf EAN International heeft een coördinerende functie en legt de gebruikte codes vast wanneer fabrikanten een nieuw product op de markt brengen.

Er bestaan nog veel meer types barcode, zoals code 128. Code 128 kan ook letters bevatten en heeft geen vaste lengte.

De barcode op bierverpakkingen biedt eigenlijk geen informatie die voor de consument is bedoeld.